wika
Mencheperre 1045 – 992
Żródła:
Drugi syn Pinedżema I. Ojciec Smendesa II i Pinedżema II. Za jego to rządów miało miejsce przeniesienie i zabezpieczenie mumii królewskich w skrytce w Tebach Zachodnich, podobnie jak za panowania Pinedżema I. Podczas długiego panowania Mencheperre miał również nastąpić bunt w Górnym Egipcie, stłumiony bezwzględnie przez arcykapłana - przywódcy zostali zesłani na wygnanie do oazy Charga.
Tak mówi o tym potężnym człowieku większość źródeł historycznych.
Jego postać porównywana jest do potężnego władcy o imieniu Herhor który żył za panowania dynastii Remzesydzkiej ( czasy Ramzesa XI)..
Wiemy o tym że ci dwaj potężni ludzie potrafili zgromadzić w swoich rękach władzę równą właściwie faraonowi, a nawet można powiedzieć iż byli potężniejsi od samego faraona.
Nie są oni jednak chyba nigdzie wymieniani oficjalnie jako faraonowie Egiptu, ale jako arcykapłani świątyni Amona.
Można więc zakładać że ich władza sięgała Teb i dość rozległych okolic, a jednak w przypadku Mencheperre sytuacja jest dość zagmatwana.
Otóż druga tablica z Abydos która jest datowana na czasy Ramzesa II, zawiera kartusze królów egipskich, przodków Ramzesa.
A w śród nich:
• ...ka..., Menkare, Neferkare, Neferkare Nebi, Dżedkare Maat, Neferkare Chendu, Merenhor, Sneferkare, Nikare, Neferkare Tereru, ...y, ...nu
• Nebkaure, Chacheperre, Chakaure, Nimaatre, Maacherure, Nebpehtire, Dżeduser...re, Aacheperkare, Aacheperenre, Mencheperre, Aacheperure, Mencheperure, Nebmaatre, Dżesercheperure, Menpehtire, Menmaatre, Usermaatre, Meriamon Ramesu.
Faktycznie historia umieszcza Mencheperre jako potężnego męża stanu właściwie pomiędzy XXI, a XXII dynastią.
Przodkowie Ramzesa II to poprzednicy XIX dynastii.
Mamy więc do czynia z podobną tytulaturą królewską któregoś z faraonów ?...czy historia tak mało wie o owym Mencheperre, że umieszcza go to tu, to tam?.
Jest jeszcze sprawa arcykapłana o imieniu Aji (Eje).
Wiemy iż powyższy był następcą faraona Tutanchamona, jednak jest zapisany w źródłach jako: Chepercheperure Aji II.
Kim był więc Aji I ?....skoro trudno go znaleźć zarówno wśród faraonów, jak i arcykapłanów? - a może właśnie Aji I to ów legendarny Mencheperre?.
Wiadomym jest na pewno, że grobowiec dostojnika Mencheperre nie został jeszcze odnaleziony.
Wreszcie sam prof. Niwiński u podstaw swojej ekspedycji wykopaliskowej zakładał że grobowiec który udało mu się namierzyć może należeć do Herhora lub do Mencheperre.
Prosiłbym tu Szanownych rozmówców o przedstawienie własnych sugestii w tym temacie - bo rzecz powyższa , albo warta jest zachodu, albo to tylko moje fantazje...a przyznaję że w tym miejscu dość mocno się pogubiłem.
Zapraszam.
Historia Egiptu ma to do siebie, iż uwielbia męczyć swą nieścisłością zainteresowanych. Szczerze wątpię czy choć trochę ten post rozjaśni sprawę, ale temat jest interesujący i trudno go ominąć.
Pierwszy problem wiąże się z umieszczeniem Mencheperre w „czasie i przestrzeni” – czyli w jakim okresie panował.
Po śmierci Ramzesa XI; przejęciem zwierzchnictwa nad Tebami przez Herhora, rozpoczyna się Trzeci Okres Przejściowy.
Trzeci Okres Przejściowy (XXI-XXIV, a czasami, co zależy od źródeł wlicza się także XXV dynastię) to czas ogólnego zamieszania. To wtedy panują równorzędnie dwie dynastie.
Herhor władzę sprawował samodzielnie na terenie Górnego Egiptu (Teby) jednakże bez oficjalnego protokołu królewskiego.
Po Ramzesie XI panowanie rozpoczęła XXI dynastia z siedzibą na północy w Tanis. Formalnie kraj był pod władzą Smendesa I – namiestnika ostatniego władcy z Nowego Państwa, jednakże Teby ciągle wzmacniały swoją pozycję na arenie politycznej.
Powstały dwa ośrodki władzy w Tanis i Tebach.
Po śmierci Herhora władzę w Tebach przejmuje Pianchi a po nim Pinodżem I. To on poślubił córkę Psusennesa (syn Smendesa), która ofiarowała mu prawo do korony.
Pinodżem I był jednym z lepszych władców, m.in. polecił zająć się ochroną mumii królewskich, które w ponownie zakonserwowano i umieszczono w nowym miejscu z dala od złodziei. Sam spoczął w skrytce w Deir el-Bahari po uprzednim splądrowaniu jego pierwotnego grobowca.
Mencheperre panował ok. 48 lat. Przyjął protokół królewski, ale uznawał zwierzchnictwo władców z Tanis. Przywrócił ład w Tebach po śmierci Masaharaty (syn PinodżemaI).
Lista królów, którą przedstawiłeś jest dość zagmatwana. Same dumania nie wystarczą, przez to tworzą się liczne, tylko (i zaledwie) hipotezy. Najmilej byłoby o ten problem wypytać profesjonalistę, jednakże przynajmniej jak dla mnie jest to odległe irracjonalne marzenie...
Dlaczego ta zbieżność? Hm... jako szary interesant wypowiedź moja nie będzie nowatorska. Choć różnorakie spisy władców są ważnym źródłem do odkrywania ciemnych kart historii Egiptu, jednakże to też one najmocniej mącą w umysłach egiptologów. Sami kapłani je tworzący często zbytnio nie interesowali się autentycznością informacji i źródeł z których korzystali (najlepszym przykładem jest chociażby arcyciekawa mitologia).
Co do Eje.
Tutaj będę polemizować.
Po pierwsze uosobienie Eje (I) z Mencheperre wydaje mi się raczej mało prawdopodobne. Załóżmy, że jeśli Eje (I) naprawdę istniał to siłą rzeczy musiał żyć wcześniej niż Eje (II).
Eje (II) to dynastia XVIII a Mencheperre to dynastia XXI.
Więc nawet gdyby Eje (I) skrywał się pod Mencheperre to wtedy znany nam Eje po Tutanchamonie byłby nazwany raczej pierwszym a nie drugim.
Po drugie. Odnalazłam postać pod znaczącym imieniem Eje(I). Występuje w XIII dynastii w II Okresie Przejściowym. To był ciężki, niejasny okres i dlatego ta wzmianka może być fałszywa. No cóż... może ktoś to wyjaśni.
Tetiszeri napisała/a:
Po pierwsze uosobienie Eje (I) z Mencheperre wydaje mi się raczej mało prawdopodobne. Załóżmy, że jeśli Eje (I) naprawdę istniał to siłą rzeczy musiał żyć wcześniej niż Eje (II).
Eje (II) to dynastia XVIII a Mencheperre to dynastia XXI.
Więc nawet gdyby Eje (I) skrywał się pod Mencheperre to wtedy znany nam Eje po Tutanchamonie byłby nazwany raczej pierwszym a nie drugim.
Po drugie. Odnalazłam postać pod znaczącym imieniem Eje(I). Występuje w XIII dynastii w II Okresie Przejściowym. To był ciężki, niejasny okres i dlatego ta wzmianka może być fałszywa. No cóż... może ktoś to wyjaśni.
Oczywiście zgadzam się całkowicie z moją Szanowną przedmówczynią.
Sam też brałem powyższe założenia pod uwagę i właściwie doszedłem do tych samych lub bardzo podobnych wniosków.
Zarówno Eje I, Herhor jak i Mencheperre, żyli i panowali w czasach w których jest wiele niejasności i sprzeczności.
Właściwie tak naprawdę nie wiadomo w jaki sposób Hyksosi opanowali Egipt.
Źródła historyczne milczą, lub celowo pomijają ów fakt milczeniem.
Chyba nigdzie nie odnotowano żadnej większej wojny czy choćby potyczki mówiącej o tym, że owi Hyksosi zgnietli swoim orężem potęgę Egiptu.
Pierwsze zapiski pojawiają się dopiero od panowania faraona Sekenenre Taa (Tao) II, jednak ich charakter jest dość dziwny i trudno się do nich jednoznacznie ustosunkować.
W skład XIII dynastii z której wywodzi się Eje I, zalicza się ok. 70-ciu efemerycznych władców z których chyba żadnemu nie udało się przejąć władzy w całym Egipcie.
Eje I jest na tej liście oznaczony nr. 27 i występuje obok takich władców jak: Neferhotep I, Sebekhotep od I-go do V-go, Mentuemsaf czy Amenimekau….
Niestety nie wiadomo czy Eje I był faraonem? , arcykapłanem? czy tylko lokalnym możnowładcą?.
Na temat Herhora napisano już trochę więcej.
Wiemy że był m.in. zwierzchnikiem armii Egiptu, najwyższym arcykapłanem świątyni Amona, zarządcą spichlerzy królewskich, Wezyrem, najbliższym doradcą faraona Ramzesa XI….
Herhor wraz z Ramzesem XI brali udział w jakiejś „szamotaninie” nazwanej „Wojną Nieczystych”, po której obaj musieli uciekać z kraju
Później próbowali wrócić i odzyskać władzę, jednak efekty tego powrotu nie są do końca znane (przynajmniej mnie).
Wreszcie sama osoba potężnego Mencheperre jest owiana splotem nie do końca zrozumiałych historyjek na dodatek rozmywających się w wielu miejscach.
Wiadomo jest przede wszystkim to, że Mencheperre skupiał w swoich rękach władzę równą samemu faraonowi.
Zdaję sobie sprawę że temat który napisałem jest trudny, a może nawet niemożliwy do wyjaśnienia.
Jednak każda wiadomość czy informacja w tym temacie podana mi przez zainteresowanych rozmówców, to już bardzo dużo….a może nawet więcej.
Pozdrawiam.