wika
Broń palna - wiele osób za pierwszą broń palną uznaje muszkiety. Jej historia sięga jednak ok. 400 lat wcześniej, wieku XII, kiedy wojska europejskie zaczęły używać hakownicy. Jej użycie było wielce ryzykowne, a skutki niezbyt duże. Jej atutem było raczej czynienie ogromnego hałasu przy wystrzale, który płoszył konie, niż sama skuteczność. Niestety, często się zdarzało, że hakownica wybuchała w rękach strzelca. Nazwa zaś hakownica, wzięła się nie od tego, że strzelała hakami, lecz dlatego, że używano specjalnych haków ( przyczepianych np. do murów ) by zmniejszyć odrzut.
Pierwsza artyleria pojawiła się w XIV wieku. Początkowo używane były kamienne kule ( również pod Grunwaldem ), dopiero później wprowadzono kule żelazne.
Pierwszych granatów używali Tatarzy. Było to granaty dymne, co dawało Tatarom dużą przewagę, jako, że byli bardzo mobilni na placu boju ( opanowali do perfekcji strzelanie z koni ). Podobno właśnie to pozwoliło im na porwanie księcia Henryka Pobożnego pod Legnicą w 1241. Według innej wersji, dało to efekt zaskoczenia, jako, że Tatarzy zaatakowali z dymu. Istnieje możliwość zobaczenia tych granatów w użyciu, w krakowskim Barbakanie, na każdym pokazie organizowanym przez Bractwo Orlich Gniazd ( jeśli ktoś wie, gdzie jeszcze można to zobaczyć, będę wdzięczny za podzielenie się z nami tą wiadomością ).
Wypada też dodać że pierwszą potęgą posługującą się bronią palną i granatami były Chiny. Niestety, na swoją zgubę, nie potrafili właściwie skorzystać z takiego dobrodziejstwa...
Jej użycie było wielce ryzykowne, a skutki niezbyt duże. Jej atutem było raczej czynienie ogromnego hałasu przy wystrzale, który płoszył konie, niż sama skuteczność.
Tradycyjnie jako pierwszą ofiarę śmiertelną broni palnej podaje się pewnego mieszczanina, który został trafiony w głowę okuciem bramy, które odprysnęło, gdy uderzył w nie pocisk... (jak coś mieszam, poprawcie...)
Mimo, że broń paną wynaleziono i upowszechniono w Europie dość wcześnie, dopiero II połowa XVw. wyznacza początek jej popularności - było to zjawisko mniej więcej równoległe ze wzrostem roli piechoty i upadkiem rycerstwa. Wcześniej szlachetnie urodzeni jeźdźcy wypierali się nowinek technicznych, chcąc nacieszyć się walką między sobą. Dopiero kiedy w kilku bitwach nowocześnie uzbrojona i świetnie wyszkolona piechota dała im popalić, zgodzili się na wprowadzenie na pola bitwy rozwiązań bardziej skutecznych...
Tradycyjnie jako pierwszą ofiarę śmiertelną broni palnej podaje się pewnego mieszczanina
Z tego, co wiem, był to pleban
Bardzo możliwe - mam straszną tendencję do niezapamiętywania szczegółów... Ale jeśli cała reszta zajścia się zgadza, to chyba nieźle podsumowuje śmiercionośną siłę pierwszych rodzajów broni palnej...
Witam serdecznie jakoś dział rh umarł.
Postanowiłem zatem odświeżyć stary temat ...
„Broń palna - wiele osób za pierwszą broń palną uznaje muszkiety.
Jej historia sięga jednak ok. 400 lat wcześniej, wieku XII, kiedy wojska europejskie zaczęły używać hakownicy”
Pierwsza broń palna pojawiła się nie w XII wieku a w I połowie XIV.
Odnotowana pisemnie została w rękopisie Waltera de Milimete z 1326 roku, miała formę wydłużonego wazona.
Pociskiem do niej była strzała.
Jeśli chodzi o pierwszą broń ręczną na pewno nie była nią hakownica, a piszczel która pojawiła się w XIV wieku.
Pierwsze hakownice to już XV wiek wraz z wprowadzeniem kolby.
Kolejnym etapem rozwoju były rusznice i pojawienie się prostych zamków lontowych (mniej więcej od połowy XV wieku).
Co do pierwszej ofiary ...
Pierwsza wzmianka o broni palnej w Polsce pochodzi ze Statutu Wiślickiego z roku 1347,
gdzie mówi się o puszkach, czyli działach ogniowych. Najstarsza informacja o użyciu dział w walce dotyczy oblężenia przez Wielkopolan Pyzdr w roku 1383.
Wystrzelona ze spiżowego działa kamienna kula przebiła podwójne wrota bramy
miejskiej i zabiła stojącego na ulicy plebana, Mikołaja z Bechowa.
Źródła:
A. Nadolski, "Grunwald 1410"
J. Szymczak, "Początki broni palnej w Polsce (1383 - 1533)"
Ważna rolę w rozpowszechnieniu sie broni palnej odegrali Husyci. Ich specyficzna taktyka walki - wozy ustawione w okrąg zza których piechota prowadziła ostrzał z broni miotającej (w tym palnej) to klasyczny przykład skutecznego zastosowania obrony okrężnej. Husytom zawdzieczamy też rozwój artylerii (hufnice- pierwowzór haubic). Wojny husyckie (!419-1436) to kolejny w histirii przykład (po np angielskich łucznikach i szwajcarskich pikinierach) że piechota jest w stanie skutecznie walczyć z kawalerią. Tylko że tym razem była to piechota zbrojna już w tą "rewolucyjną" broń :)