wika
Do niedawna uważano, że bezpośrednią przyczyna upadku kultury minojskiej był wybuch wulkanu na wyspie Thera około XV wieku p.n.e. Wielu badaczy nie zgadza sie z tą teorią. Jako główny argument podawali oni fakt, że Thera odległa jest od Krety o około 100 km. Wydaje sie to odległością dość dużą, zwłaszcza, że niewielu badaczy przeżyło osobiście wybuchy wulkanu połączone z serią trzęsień ziemi. Z powodu braku dowodów i argumentów sprawa wpływu Thery na zniszczenie kultury minojskiej nie znalazła rozwiązania. Problem ten znów wypłynął na wierzch po pamiętnym tsunami jakie w 2004 roku zostało wywołane podwodnym trzęsieniem ziemi na Oceanie Indyjskim. Chyba wszyscy widzieliśmy ogrom zniszczeń jakie wywołał rozszalały żywioł. A jeżeli mamy wybuch wulkanu i do tego nie jedno ale serię trzęsień ziemi ( ponoć niektórzy naukowcy utrzymują, że trzęsienia ziemi po wybuchu Thery były kilkakrotnie większe niż to które wystąpiło na Oceanie Indyjskim)? Jakie jest wasze zdanie na ten temat? Co miało decydujący wpływ na upadek kultury minojskiej?
Moim zdaniem argumentem pozwalającym odrzucić wybuch wulkanu za tak potężny, żeby zniszczyć, lub przynajmniej osłabić, cywilizację minojską, jest niepotwierdzenie tego zdarzenia w źródłach. Takie wydarzenie z pewnością było by zanotowanie w wielu innych kulturach Morza Śródziemnego.
Nie możemy mówić o niepotwierdzeniu tego wydarzenia w źródłach.Chciałam zauważyć, że do tej pory pismo linearne A nie zostało odczytane, a to właśnie tym pismem posługiwali się mieszkańcy Krety. Co do innych cywilizacji: wydaje mi się, że trzęsienie ziemi, kiedy już fale sejsmiczne dotarły ( o ile w ogóle dotarły) do np. Egiptu, mogło być na tyle słabe, że nie było sensu tego odnotowywać. Co więcej, nie mamy nawet dowodów na to, że tego nie odnotowano. Materiał piśmienniczy dotyczący tego okresu historii jest dość skąpy i niewykluczone, że kiedyś znajdziemy jakieś zapiski dotyczące tego wydarzenia. Natomiast sam wybuch wulkanu został potwierdzony przez współczesnych geologów więc nie możemy go negować.
Co miało decydujący wpływ na upadek kultury minojskiej?
Taki potężny wybuch wulkanu, połączony z dużym trzęsieniem ziemi, do tego gigantyczne tsunami mogło zniszczyć to wyspiarskie królestwo. Na pewno miasta portowe z kreteńską flotą.
Jeśli dodać do tego popioły wulkaniczne, które ewentualnie na długi czas zasnuły niebo, to gospodarka minojska nie mogła się już podnieść.
Taki potężny wybuch wulkanu, połączony z dużym trzęsieniem ziemi, do tego gigantyczne tsunami mogło zniszczyć to wyspiarskie królestwo. Na pewno miasta portowe z kreteńską flotą.
Poruszyłeś bardzo ważną rzecz. Wszak mit o thalassokracji Krety ( dominacji na morzu) jest powszechnie znany. Jeżeli Kreta straciła swoja flotę to automatycznie spadły obroty z handlu.
Ja ze swojej strony chciałam jeszcze wskazać wam pewien szczegół. Zwróciliście uwagę na rozlokowanie dwóch głównych ośrodków Krety: Knossos i Fajstos? Knossos znajduje się na północy wyspy, Fajstos na południu. Naukowcy stwierdzili, że zniszczenia a Fajstos są mniejsze niż Knossos. Ja wyciągam z tego taki wniosek: Knossos leżące bliżej wybrzeża, a tym samym miejsca wybuchu wulkanu było bardziej narażone na zniszczenia. A jeżeli dodatkowo było głównym ośrodkiem administracyjnym wyspy ( a wszystko na to wskazuje)? Moim zdaniem sprawa wyglądała tak: wybuch wulkanu i trzęsienia ziemi niszczą główny ośrodek na wyspie. Od tej pory rozpoczyna się powolna agonia Krety, dzięki której Achajowie mogą pozwolić sobie na bezkarne najazdy na wyspę ( bo co im przeszkodzi skoro flota kreteńska jest już zniszczona?).
Tak. Słuszny argument, że fale powstałe po wybuchu mogły zniszczyć flotę, bez której minojczycy byli bezsilni. Jak wiadomo z badań archeologicznych, miasta i pałace minojskie były pozbawione murów i obwarowań, co w połączeniu z destrukcją floty mogła znacznie ułatwić Achajom podbój.
Ale jaki to był przedział czasowy?
Przecież Grecy też musieli odczuć skutki tak potężnego wybuchu.
XII-XI wiek przed naszą erą. Na kontynencie nie istanieli wtedy jeszcze grecy tacy, jakich my zazwyczaj mamy na myśli, tj. klasyczni bądź hellenistyczni.
No to kto najechał Kretę?
Achajowie mogą pozwolić sobie na bezkarne najazdy na wyspę
co w połączeniu z destrukcją floty mogła znacznie ułatwić Achajom podbój.
I przepraszam za błąd, bo podbój achajski to XV/XIV w. p.n.e.
datuje się często w różnych opracowaniach najazd Achajów ok. 1450 r. pne.
Tak to jest tzw. pierwszy najazd achajski ale o stałej ich dominacji na Krecie można mówić dopiero po 1400 r.p.n.e.