wika
Wśród władców Rosji, tych najbardziej znanych wymienić można Iwana IV, Piotra Wielkiego, Katarzynę II.
Obok tych postaci warto jednak wspomnieć Elżbietę Romanową, która zasiadała na tronie moskiewskim 21 lat. Władzę objęła w wyniku pałacowego przewrotu. Druga córka Piotra Wielkiego, a mimo to pomiędzy panowaniem Piotra Wielkiego a objęciem przez nią władzy, na tronie carów pojawiło się kilka innych osób: Katarzyna I, Piotr II, Anna oraz Iwan VI. Właśnie regencja panów niemieckich nad tym ostatnim wywołała pałacowy przewrót i Elżbieta objęła władzę. Była żoną Aleksieja Razumowskiego. Objęcie przez nią tronu był momentem zerwania zależności od niemieckich wpływów. W czasie wojny siedmioletniej wystąpiła przeciwko Prusom i Anglii, a armia carska odnosiła zwycięstwa nad słabą jeszcze armią pruską. Jej błędem było wskazanie następcy, proniemieckiego, a może bardziej propruskiego Piotra, który w roku 1762 objął tron i zakończył w sposób hańbiący dla Rosji wojnę z Prusami. Oto przegrywający wojnę król Prus dyktuje Rosji warunki pokoju... Nic dziwnego, że śmierć Elżbiety odebrana była przez Prusy jako cud - cud domu brandenburskiego. Dobrym dla Rosji posunięciem, było dobranie Piotrowi żony - księżniczki Zofii Augusty Anhalt-Zerbst. To ona wyciągnęła ponownie Rosję z zapaści, to której niechybnie doprowadziłaby nieudolna polityka dziecinnego wodza ołowianych żołnierzyków - Piotra III.
21 lat panowania na tronie carów. Wiele ciekawych rozwiązań wprowadziła. To jej pomysłem była kolonizacja Syberii (winni kradzieży, pijaństwa i innych występków mieli się tam osiedlać, jeżeli nie ukończyli 45 lat), to jej pomysłem było powstanie Akademii Sztuk Pięknych, rozwój Akademii Nauk. Pałac Zimowy to także jej dzieło. Wzmocniła rosyjski handel, przeprowadziła reorganizację urzędów. Czy jej działania pozwalają, by nadać jej tytuł Wielka?
Z uwagi na niezbyt szczęśliwy wybór następcy mam wątpliwości czy wspomniany przez Ciebie przydomek byłby w stosunku do niej uzasadniony. Wydaje się, że w sprawie Piotra III mogła wykazać zdecydowanie więcej przenikliwości. Dobranie mu jako żony późniejszej carycy Katarzyny i objęcie przez nią rzadów jawi się raczej jako przypadek. Trudno tu chyba mówić o jakimś zaplanowanym działaniu z jej strony. W stosunku do Katarzyny odegrała na pewno niepoślednią rolę o tyle, że przetarła jej drogę do objęcia władzy nad Rosją. Wcześniej nie zdarzało się by kobieta rządziła tym krajem jako władca, w każdym razie na pewno nie tak długo.
Do jej osiągnięć można dopisać działania w sferze militarnej, w tym zdążyła jeszcze powołać na stanowisko reformatora rosyjskiej artylerii hr. Szuwałowa, który nadał jej kształt jaki w zarysach zachowała aż do wprowadzenia dział gwintowanych.
Z pewnością prowadziła racjonalną politykę, natomiast jeśli chodzi o reformy, można się zastanawiać, czy co najmniej niektóre z nich nie dokonałyby się niezależnie od niej. Słowem, to był taki okres, że w wielu dziedzinach zachodziły zmiany i blaski oświecenia docierały i do Rosji, otwartej na Europę przez Piotra Wielkiego.
Z uwagi na niezbyt szczęśliwy wybór następcy mam wątpliwości czy wspomniany przez Ciebie przydomek byłby w stosunku do niej uzasadniony. Wydaje się, że w sprawie Piotra III mogła wykazać zdecydowanie więcej przenikliwości.
stąd zakończyłem pytaniem. Na pewno wiele spraw docierało do Rosji dzięki otwarciu, jakiego dokonał Piotr Wielki. Niemniej jednak wystarczy wspomnieć na panowanie Anny Iwanowny, jej styl rządów i odsuwanie się od osiągnięć oświecenia. Więc fakt, że Elżbieta potrafiła w trudnych warunkach władzę przejąć i kontynuować politykę mocarstwową świadczy o niej na plus. Na usprawiedliwienie wyboru Piotra można powiedzieć, że wybrała go bardzo wcześnie, już rok po objęciu tronu. Dlatego uważam, że wybór Katarzyny nie był już takim przypadkiem. Może jednak był to wybór celowy, który miał zagwarantować silną władzę - po Piotrze tego spodziewać się nie mogła. To tylko hipoteza, biorąc pod uwagę, że Katarzyna była taktowana dość oschle przez Elżbietę, ale może była to cecha charakteru, konieczność wobec której stawała jako władczyni - na sentymenty raczej nie mogła sobie pozwolić...
Nie da się ukryć, że w Rosji zawsze osoba władcy miała decydujące znaczenie dla pomyślności państwa. Lepsi, światlejsi byli w stanie wyprowadzić ten kraj na szerokie wody. Elżbieta niewątpliwie przynależy do tej grupy. Co do oschłości wobec Katarzyny, może jej pochodzenie grało tu jednak rolę?