wika
Mezolit, środkowy okres epoki kamienia trwający od około 11000 - 7000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8000 - 4800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu i związany z postępującymi przemianami klimatycznymi (cofanie lodowców).
Najlepiej mezolit jest poznany na terenie Europy, gdzie wydziela się trzy podstawowe zespoły kultur: krąg zachodni, krąg północny i północno-wschodni.
Okres ten cechuje przejście z gospodarki łowiecko-zbierackiej do gospodarki wytwarzającej. Podstawowe źródła wyżywienia w okresie mezolitu stanowiły zbieractwo, łowiectwo, rybołówstwo i poczatkowe rolnictwo, nastapiło udomowienie owcy i świni, wynalezione zostały: siekiera, łuk, czółno, rozpoczęto wydobycie krzemienia w kopalniach odkrywkowych, pojawiają wyroby mikrolityczne, początki plecionkarstwa i tkactwa. Ludność mezolityczna prowadziła jeszcze na ogół koczowniczy tryb życia.
Moim zdaniem jest to fascynujący okres czasu. Pod koniec mezolitu pojawiają się najwcześniejsze świadectwa przechodzenia do gospodarki wytwórczej na obszarze Bliskiego Wschodu, w rejonie tzw. żyznego półksiężyca... A co wy sądzicie o tym okresie?
Okres ten cechuje przejście z gospodarki łowiecko-zbierackiej do gospodarki wytwarzającej
Trzeba pamiętać, że to nie odnosi się do terenów środkowej Europy. W Polsce uznaje się przejście z gospodarki łowiecko-zbierackiej na wytwórcza za początek neolitu. Jest to tak zwana ewolucja neolityczna która cechowała się zmiana trybu życia ludności z trybu wędrownego do trybu osiadłego. To właśnie osiadły tryb życia pozwolił na hodowle i rolnictwo. W innych zakątkach świata tj. Mezopotamia, Syria czy Egipt rewolucja neolityczna rozpoczęła się ok. 10 00 lat temu.
Na terenach obecnej Polski mezolit był okresem rozwoju łowiectwa i rybołówstwa . W tej epoce ludność dopracowała technikę łowiecką czerpiąc z kultur paleolitycznych takich jak kultura mazowszańska. Na terenach Polski największa rolę w tym czasie sprawowały kultura komornicka i kultura janisławicka.
W mozolicie mamy zaczątki osiadłego trybu życia. Obecnie przyjmuje się raczej teorię, że miała miejsce ewolucja, a nie rewolucja neolityczna. Początki owej ewolucji miały miejsce właśnie w mezolicie.Oczywiście nie mówię tutaj o kilku pokoleniowych osadach ale raczej o rzadszych zmianach miejsca zamieszkania, rzadszym przenoszeniu się z miejsca na miejsce.
Najważniejszym wyróżnikiem mezolitu jest chyba mikrolityzacja wyrobów krzemiennych. Do tej pory mieliśmy dużych rozmiarów narzędzia, podczas gdy w mezolicie zazwyczaj nie przekraczają one kilku centymetrów. Następuje również geometryzacja narzędzi, pojawianie się form trójkątnych, trapezowatych (służących jako zbrojniki do strzał).
W Polsce faktycznie mało jest stanowisk mezolitycznych. Z ciekawszych należy wymienić Mszano, gdzie znaleziono pochówek kobiety z dzieckiem, pochowanych w takiej pozycji, że ciała obejmowały się wzajemnie. Druga ciekawa sprawa to grób w Janisławicach, gdzie mężczyzna pochowany został prawdopodobnie w pozycji siedzącej. W pierwszym i drugim przypadku ciała posypane były ochrą. Do mezolitu raczej nie występowały tego typu pochówki. Zmarli byli chowani na boku lub na wznak, wydaje się, że w czasie trwania mezolitu dopuszczano większą swobodę w ustawianiu zwłok. Ciekawe skąd przywędrował na nasze ziemie ten zwyczaj.