wika
Wydawało mi się że sprawa tego dość tajemniczego faraona została już zamknięta gdyż historycy i badacze historii starożytnego Egiptu już dość dawno stwierdzili że, faraonem o przydomku „Szyszak” był założyciel XXII dynastii zwanej też libijską – Szeszonk I.
Niestety – z biegiem lat pojawiły się pierwsze wątpliwości które ciągną się do dziś.
Otóż w jednym z programów telewizyjnych poświęconym dyskusji nad dynastiami faraonów, usłyszałem że założycielem XXII dynastii (libijskiej), był Szeszonk II, a nie jak dotąd twierdzono – Szeszonk I.
Dodatkowo takie pytanie padło kiedyś w naszym telewizyjnym teleturnieju pt. „Wielka Gra”.
Oczywiście powyższy teleturniej nie jest tu żadnym rdzennym źródłem historycznym, tym niemniej jak wiemy, pytania do wyżej wspomnianego układają wybitni znawcy danej tematyki historycznej.
Dość na tym że prawidłowa odpowiedź na pytanie:
„Który faraon najechał i zburzył Jerozolimę w roku ok. 925p.n.e.?”…brzmiała – „Szeszonk II – założyciel XXII dynastii”.
Wreszcie wracam ponownie do pewnej dyskusji dwóch znawców historii starożytnego Egiptu jaka odbyła się z udziałem kamer telewizyjnych zarówno w studiu telewizyjnym, jak i w Jerozolimie przed stellą przedstawiającą składanie darów faraonowi przez jego najbliższą rodzinę i poddanych.
Obaj panowie zgodni byli co do tego że owa stella poświęcona jest faraonowi Szyszakowi, jednak jeden z nich widział w tym faronie Ramzesa II Wielkiego.
Dyskusja pomiędzy tymi panami noszącymi tytuły profesorów zakończyła się (niestety) kłótnią która właściwie niczego nie wyjaśniła, gdyż obaj twardo stali przy swoich stwierdzeniach.
Tak więc wygląda na to że ów legendarny „Szyszak” dla jednych pozostaje Szeszonkiem I, dla drugich Szeszonkiem II, a jeszcze dla innych Ramzesem II Wielkim.
Jesteśmy to w stanie jakoś uporządkować bez zbędnych emocji?....
W mojej książce o Egipcie mam uporządkowane wszystkie dynastie po kolei. Pisze w niej, że założycielem XXII dynastii był Szeszonk I rządzący w latach 945-924 p.n.e. Natomiast Szeszonk II był dopiero czwartym z kolei faraonem tej dynastii, rządzącym w latach 889-874. Ostatnim władcom dynastii XXI był nie mający męskich potomków Psusennes II i miał on oddać tron właśnie Szeszonkowi I. W Biblii mamy natomiast opis najazdu Szyszaka na Jerozolimę: " Dlatego w piątym roku [panowania] króla Roboama nadciągnął przeciw Jerozolimie król Egiptu Szeszonk..." (1 Krl 14, 25)
W mojej książce o Egipcie mam uporządkowane wszystkie dynastie po kolei. Pisze w niej, że założycielem XXII dynastii był Szeszonk I rządzący w latach 945-924 p.n.e. Natomiast Szeszonk II był dopiero czwartym z kolei faraonem tej dynastii, rządzącym w latach 889-874. Ostatnim władcom dynastii XXI był nie mający męskich potomków Psusennes II i miał on oddać tron właśnie Szeszonkowi I. W Biblii mamy natomiast opis najazdu Szyszaka na Jerozolimę: " Dlatego w piątym roku [panowania] króla Roboama nadciągnął przeciw Jerozolimie król Egiptu Szeszonk..." (1 Krl 14, 25)
Byłbym wdzięczny, gdybyś podzielił się tytułem i autorem, drogi Hor. Z góry dziękuję. Pozdrawiam
Alessandro Bongioanni "Historia starożytnego Egiptu", wudawnictwo RADWAN
A o Szyszaku przeczytałam ostatnio też w gazecie do której dodawane są figurki egipskich bogów. Tam przyjęto, że to Szeszonk I załozył XXII dysnastię ale dodano, że obecnie postuluje się, że był to Osorkon II.
Drogi Hor, proszę nie opieraj swojej wiedzy na czasopismach popularnonaukowych :( Choociaż jeśli chodzi o książkę to nie jest zła ale jeśli interesujesz się kompilacją dziejów to polecam Grimal'a.
Nie opieram się na gazecie bo książki są jednak bardziej wiarygodnym źródłem wiedzy, poprostu przeczytałam to ostatnio i tak mi wpadło do głowy żeby napisać. A dostępność jakichkolwiek książek o Egipcie jest w moim mieście bardzo nikła więc nie mam wielkiego wyboru- dlatego kupuje wszystko co zobaczę na wystawie księgarni. Gazety zresztą też. Ale dziękuje za autora, popytam chociaż nie mam wielkiej nadziei...
Myślę że znajdziesz go w każdej większej bibliotece
[ Dodano: Pon Sty 08, 2007 7:16 pm ]
"Szyszak ( Sziszak, Szeszonk ) był założycielem XXI ( libijskiej ) dynastii ( żył w wieku X p.n.e ) został faraonem w tym samym czasie, gdy w Izraelu panował Salomon. Wykorzystując osłabione podziałem państwo żydowskie, w piątym roku panowania Roboama - króla Judeii, syna i następcy Salomona ( rok 924 p.n.e ), najechał jego państwo i po zdobyciu Jerozolmy złupił Świątynię, wywożąc z niej naczynia liturgiczne ( podobno egipcjanie wywieźli wówczas do swojego kraju arkę przymierza, która miała już u nich pozostać ). Biblia mówi o zdobyciu także innych miast Judy, ale sam Sziszak w swojej inskrypcji na świątyni Amona w Karnaku podaje listę miast zdobytych przez niego podczas tej kampanii i są to miasta leżące na pustyni Nagew oraz północnym Izraelu. Podobna lista miast znajduje się na tzw. steli zwycięstwa odnalezionej w Megiddo ( miasto położone w dolinie Jezreel pomiędzy późniejszą Samarią a Galileą, przez które miała wieść trasa kampanii ). W obu brak jest wymienionej Jerozolimy. W świetle tych rozbieżności, pomiędzy Biblią a inskrypcjami, do dziś pomiędzy historykami trwają spory o przebieg samem kampanii. Jednak co do tego, że miała ona miejsce wszyscy się zgadzają. Niektórzy wyjaśniają to w ten sposób, że kampania ominęła tereny Judy, gdyż Roboam wykupił się faraonowi okupem m.in ze skarbów świątynnych. Trudno jednak wówczas przypuszczać, że oddał największą świętość izraelczyków - arkę przymierza. A w tym właśnie mniej więcej czasie słuch o niej zaginął. Inna hipoteza powiązana z tym faraonem i jego palestyńską kampanią mówi, że Jeroboam późniejszy władca państwa Izrael, wzniecając na zgromadzeniu w Sychem bunt dziesięciu północnych plemion przeciwko prawowitemu następcy Roboamowi, działać miał w porozumieniu czy nawet na zlecenie Sziszaka. Ojciec Jeroboama Nebat, wygnany został wcześniej przez Salomona za swoją dysydencką działalność i schronił się w Egipcie u Sziszaka."
Więcej informacji na temat tego faraona znajdziesz na pewno w książkach poświęconych historii Egiptu
Widzę, że temat ożył dzięki userowi skrybie, za co dziękuję.
Ja chciałbym dodać, że to właśnie o tego faraona pokłócili się niegdyś przed kamerami telewizji, kanału "Discovery", owi dwaj egiptolodzy.
Jeden z nich (starszy wiekiem) twierdził, że relief odnaleziony (bodaj gdzieś na ziemiach obecnego Izraela, czy może raczej Palestyny?...), przedstawia faraona "Szyszaka" w chwili odbierania należnego mu hołdu, składanego przez jego dworzan i poddanych tuż po zajęciu i zburzeniu Jerozolimy.
Obok tegoż faraona i za jego tronem mieli stać kapłani, kapłanki i ówcześni oficjele wchodzący w skład orszaku królewskiego, a owym tryumfującym faraonem miał być założyciel XXII dynastii, zwanej też "Libijską" - faraon Szeszonk I, którego imię zapisywano też jako - ("Sisak"?, "Shisa").
Drugi egiptolog (młodszy), twierdził, że ów relief ukazuje faraona Ramzesa II Wielkiego podczas przyjmowania hołdu, który składa mu ludność podbitej i zburzonej właśnie przez niego Jerozolimy, a w jego najbliższym otoczeniu znajduje się najbliższa rodzina faraona wraz z jego ulubionymi córkami (których miał podobno co najmniej kilkadziesiąt), zaś owe niektóre hieroglify czytane jako niezrozumiałe skróty, miały być właśnie skrótami imion córek faraona, którymi to pieszczotliwie faraon się do powyższych zwracał.
Niestety, nie pamiętam już nazw tych skrótów, bo moje zapiski z tego tematu gdzieś zniknęły, ale o ile mnie pamięć nie myli, to chodziło tam o hieroglify mające oznaczać słowa - "MI"?...."PI"?....albo też "SI"? - to ostatnie proszę traktować z dużym dystansem.
Sam tajemniczy faraon "Szyszak" jest właściwie bardziej faraonem biblijnym, aniżeli oficjalnym władcą dynastycznym.
Prawdę mówiąc, sam nigdzie nie spotkałem się z zadowalającym mnie dowodami istnienia tegoż faraona.
W jednym ze źródeł historycznych" pt. - "Przegląd historii biblijnej", autor umieszcza faraona "Szyszaka" w 900r.p.n.e.. pisząc na jego temat tylko jedno zdanie:
- w roku 900p.n.e., faraon Szyszak najeżdża Izrael...dalej mój ślad w poszukiwaniu tego władcy się urywa.
Wreszcie - podczas oglądania jednego z odcinków programu telewizyjnego p.t. "Wielka gra", padło pytanie do zawodnika, który sięgnął finału:
- jak nazywał się założyciel XXII dynastii, zwanej "libijską"?..
Prawidłową odpowiedzią był - faraon Szeszonk II
Tymczasem wiele źródeł historycznych wymienia faraona Szeszonka I, jako założyciela tej dynastii - jak więc szukać w takiej sytuacji legendarnego najeźdźcę Jerozolimy, biblijnego "Szyszaka"?....
Pozdrawiam.