wika
Według tradycji żydowskiej pierwszym antysemitą był cesarz Hadrian. W krótkim opowiadanku można jednak poznać cały mechanizm antysemityzmu.
Pewnego razu przed cesarzem przechodził jakiś Żyd. Pozdrowił cesarza, mówiąc:
- Pokój z Tobą!
Wówczas Hadrian wybuchnął gniewem, krzyknął:
- co za zuchwałość! Iście żydowska zuchwałość! Pozdrawia mnie, jakbym był jego znajomym! Ściąć go natychmiast!
W chwilę później przechodził tamtędy inny Żyd, który widział całe zajście. Ponieważ nie chciał się narazić na cesarski gniew, był roztropniejszy i ostrożniejszy - przynajmniej tak mu się zdawało, przechodząc, udał, że nie widzi cesarza. Nie pozdrowił go.
- Cóż za zuchwałość! - zawołał cesarz - Co ten Żyd sobie myśli!? Jak śmie przechodzić obok potężnego cearza i nawet się nie ukłoni! Zabijcie go!
Doradcy cesarscy zapytali jednak zdumieni:
- Cesarzu! Trudno zrozumieć Twoje działanie! Pierwszego kazałeś zabić, bo się ukłonił i Cię pozdrowił, drugiego każesz zabić, bo się nie ukłonił. Gdzie w tym logika?
- Nie pouczajcie mnie - odrzekł Hadrian - jakich pretekstów mam używać, aby zabijać Żydów. Ja już znajde odpowiedni powód!
Ciekawa historia. Wydawało mi się jednak, że zachowania antysemickie można już zauważyć w Egipcie Ptolemeuszów. Kiedy na przykład w III Księdze Macahbejskiej opisane jest powszechne aresztowanie Żydów oraz cud w hippodromie, kiedy słonie, które miały roztratować Żydów, obróciły się przeciwko swoim panom.
owszem, można doszukiwać się tekstów świadczących o nienawiści do narodu żydowskiego już wcześniej, ta jednak tradycja żydowska pokazuje sam mechanizm - trzeba znaleźć pretest, a każdy pretekst jest dobry, bez względu na to czy jest logiczny, czy nie - zabić tylko dlatego, że jest Żydem.
To prawda. W Egipcie chodziło głównie o to, że Żydzi wyróżniali się swoją religią i obyczajami. Pomimo wielokulturowości greckich Ptolemeuszów, taki wyraźny opór wobec asymilacji nie był mile widziany.
A Hadrian rzeczywiście dał się poznać jako wróg Żydów. Był hellenofilem, ale nie należał do szczególnie tolerancyjnych ludzi.